Wskazówki dotyczące automasażu kończyny górnej po usunięciu węzłów pachowych

Na początku oraz na końcu automasażu zalecane jest wykonanie kilku ćwiczeń oddechowych. Podczas automasażu:

  1. kończyna musi być rozluźniona i umieszczona na klinie, zalecana jest pozycja siedząca,
  2. w celu uniknięcia podrażnień należy stosować oliwkę lub inny kosmetyk, na który nie mamy uczulenia,
  3. ruch powinien być prowadzony w kierunku odśrodkowym, od bliższych części ciała do dalszych,
  4. masaż nie może wywoływać bólu,
  5. technika głaskania – masaż wykonuje się całą dłonią, ręka obejmuje kończynę i przesuwa się lekko, miarowo, bez nacisku,
  6. zaczynamy zawsze od masażu opuszkami palców węzłów nadobojczykowych (obustronnie), po 8 ruchów okrężnych,
  7. w kolejnym etapie masujemy okrężnie całą dłonią dół pachowy po stronie nieoperowanej,
  8. wykonujemy okrężne ruchy do wewnątrz w okolicy pachwiny, po stronie operowanej,
  9. po zakończeniu radioterapii oraz wygojeniu rany pooperacyjnej i popromiennej można mobilizować bliznę w różnych kierunkach, aby uelastycznić tkankę, poprawić ukrwienie w danej okolicy, zminimalizować zrosty pooperacyjne,
  10. masujemy okolicę klatki piersiowej zaczynając ruchem głaskania od obręczy barkowej strony operowanej w kierunku dołu pachowego strony nieoperowanej,
  11. głaskanie obręczy barkowej oraz ramienia – ruch na przedniej części ramienia kierujemy w stronę łopatki, część tylną i dolną ramienia masujemy w kierunku łopatki omijając dół pachowy; głaskanie wykonuje się powoli; powtórzyć każdy ruch 8 razy,
  12. masaż okrężny całą dłonią węzłów łokciowych po stronie przyśrodkowej i bocznej, 8 razy,
  13. głaskanie przedramienia całą powierzchnią dłoni w kierunku węzłów łokciowych, 8 razy,
  14. głaskanie ręki po stronie dłoniowej i grzbietowej, zaczynając od palców w kierunku nadgarstka, 8 razy,
  15. głaskanie całej kończyny rozpoczynając od palców dłoni w kierunku barku, 8 razy,
  16. technika ugniatania całej kończyny – chwytem obrączkowym – polega na objęciu dłonią rozluźnionych mięśni kończyny – między kciuk, a pozostałe palce – przesuwając od palców dłoni w stronę barku, z lekkim uciskiem i ruchami pulsującymi, 2 razy,
  17. technika wyciskania – chwytem obrączkowym (kciuk w opozycji do pozostałych palców) – z lekkim uściskiem, przesuwając dłoń jednostajnym ruchem w stronę barku, 2 razy,
  18. technika wstrząsania – ręka podniesiona w górę i delikatne potrząsana, ruchy strzepywania ręką, kilkakrotnie.

08 09

Masowanie okolic ramienia i dłoni,
fot. archiwum Stowarzyszenia„Różowe Okulary”

 

 


Trzeba pamiętać, że każde z proponowanych ćwiczeń należy powtarzać zgodnie z możliwościami organizmu oraz indywidualnymi zaleceniami lekarza lub terapeuty. Przedstawione wartości są jedynie orientacyjne.

Podczas automasażu kończyny dolnej:

  1. kończyna musi być rozluźniona i umieszczona na klinie,
  2. zaczynamy od masażu opuszkami palców węzłów nadobojczykowych, obustronnie, po 8 ruchów okrężnych,
  3. następnie masujemy okrężnie dół pachowy po tej samej stronie, gdzie były usuwane węzły pachwinowe, 8 razy,
  4. techniką głaskania opracowujemy stronę boczną klatki piersiowej, od kolca biodrowego przedniego górnego w stronę pachy, po tej samej stronie w stosunku do usuniętych węzłów pachwinowych, 8 razy,
  5. masujemy ruchami okrężnymi węzły pachwinowe strony przeciwnej, od strony bocznej, a potem od strony przyśrodkowej, 8 razy,
  6. część brzucha po stronie operowanej masujemy ruchem pociągania skóry lub głaskania w kierunku dołu pachowego
    po tej samej stronie, gdzie były usuwane węzły pachwinowe, część brzucha po stronie nieoperowanej masujemy w kierunku węzłów pachwinowych przeciwnej kończyny, 8 razy,
  7. przyśrodkową stronę uda masujemy od kolana do góry i w kierunku bocznym uda, tak żeby omijać usunięte węzły pachwinowe, 8 razy,
  8. przednią i boczną część uda głaszczemy od kolana do góry i w kierunku bocznym klatki piersiowej, kilkakrotnie,
  9. ruchami okrężnymi masujemy dół podkolanowy (strona zewnętrzna i wewnętrzna), 8 razy,
  10. głaszczemy wewnętrzną oraz tylną stronę podudzia od kostki wewnętrznej stawu skokowego w stronę dołu kolanowego, 8 razy,
  11. część zewnętrzną i przednią podudzia głaszczemy od kostki bocznej stawu skokowego do dołu podkolanowego, 8 razy,
  12. ruchami okrężnymi masujemy doły zakostkowe, 8 razy,
  13. głaszczemy grzbiet stopy w stronę podudzia, 8 razy,
  14. głaszczemy każdy palec stopy, 3 serie,
  15. na koniec kilkakrotne głaskanie całej kończyny od palców stopy do góry i w bok w kierunku dołu pachowego, omijając usunięte węzły, 2–3 razy.

11 10


Trzeba pamiętać, że każde z proponowanych ćwiczeń należy powtarzać zgodnie z możliwościami organizmu oraz indywidualnymi zaleceniami lekarza lub terapeuty. Przedstawione wartości są jedynie orientacyjne.

 

Okres szpitalny

1–3 doba

W pierwszych dniach po zabiegu zaleca się wykonywanie:

  • ćwiczeń czynnych krążeniowych, które zapobiegają zakrzepicy żył głębokich,
  • ćwiczeń oddechowych torem przeponowym, ponieważ przebywanie w pozycji leżącej przez kilka godzin powoduje problemy oddechowe i zalegania wydzieliny oskrzelowej,
  • ćwiczeń efektywnego kaszlu,
  • adaptacji do pozycji siedzącej i stojącej.

Pozycja ułożeniowa
Ręka po stronie operowanej piersi powinna być ułożona na klinie przeciwobrzękowym, który ułatwia odpływ chłonki z kończyny górnej, dłoń ułożona powyżej poziomu serca.

Ćwiczenia czynne krążeniowe

  • Zaciskanie dłoni w pięść i rozluźnianie, 10–15 razy.12
  • Zginanie palców stóp i prostowanie, 10–15 razy.
  • Przeciwstawianie palców dłoni do kciuka, 3 serie.
  • Rozszerzanie palców dłoni na boki, 10 razy.
  • Zginanie i prostowanie nadgarstka (do góry i do dołu), 10 razy.
  • Zgięcie w stawie skokowym (do góry i do dołu), 10 razy.
  • Ruchy okrężne w stawach skokowych w lewo i w prawo, 10 razy.
  • Ruchy okrężne w stawach nadgarstkowych w lewo i w prawo, 10 razy.
  • Ruchy zgięcia i wyprostu w stawie łokciowym ze skierowaniem palców w stronę barku, 10 razy.
  • Naprzemienne przyciąganie kolan do brzucha, 8 razy.

Ćwiczenia oddechowe torem przeponowym

Pozycja wyjściowa: leżenie na plecach, jedna dłoń na klatce piersiowej, druga na brzuchu.
Ruch: wdech nosem – brzuch się uwypukla do góry (zwiększanie objętości brzucha), następnie długi powolny wydech ustami (brzuch się zapada), kilka razy.

Ćwiczenia efektywnego kaszlu

Pozycja wyjściowa: półsiedząca lub później siedząca z pochyleniem tułowia w przód.
Ruch: krótki wdech nosem, potem długi wydech ustami, na szczycie którego pacjent wykonuje 3–4 kaszlnięcia. Ćwiczenia te należy wykonywać kilka razy dziennie, 2–3 powtórzenia.

Adaptacja do pozycji siedzącej:

  • siad z oparciem pod głowę i plecy,
  • siad ze spuszczonymi kończynami dolnymi z pomocą fizjoterapeuty,
  • samodzielny siad z opuszczonymi kończynami dolnymi.

Adaptacja do pozycji stojącej:

  • stanie czynne przy pomocy fizjoterapeuty,
  • pierwsze kroki po sali, z asekuracją,
  • pierwsze wyjście do toalety, z asekuracją.

 

Wczesny etap poszpitalny

4–5 doba

Na tym etapie zaleca się dalsze zapobieganie zakrzepicy kończyn dolnych, uelastycznianie tkanek okołooperacyjnych w celu uruchomienia gry powięziowej, zwiększanie zakresu ruchomości w stawach oraz zaleca się
ćwiczenia ogólnokondycyjne z elementami samoobsługi.

13 14

 

Ćwiczenie 1 10 razy

Pozycja wyjściowa: stojąca, kończyny górne wzdłuż tułowia.
Ruch: unoszenie barków ku górze lub krążenia barkami.

 

15 16

Ćwiczenie 2 5–10 razy

Pozycja wyjściowa: stojąca.
Ruch: ramiona ugięte w stawach łokciowych, ręka po stronie operowanej spoczywa na ręce po stronie zdrowej, która ją podpiera od spodu i wspomaga ruch całej kończyny górnej przodem w górę (nie przekraczać granicy bólu).

 

17 18

Ćwiczenie 3 5–10 razy

Pozycja wyjściowa: stojąca.
Ruch: unoszenie ponad głowę kończyn górnych wyprostowanych w stawach łokciowych. Kończyna po stronie nieoperowanej wspomaga ruch kończyny po stronie operowanej.

 

19 20

Ćwiczenie 4 5–10 razy

Pozycja wyjściowa: stojąca, kończyny górne wzdłuż tułowia.
Ruch: unoszenie kończyn górnych bokiem w górę, aż do złączenia nad głową.

 

 

21 22

Ćwiczenie 5 5–10 razy

Pozycja wyjściowa: stojąca.
Ruch: odwodzenie kończyn górnych do kąta 90 stopni – wdech, następnie łączenie rąk z przodu przed sobą – wydech.

 

23 24

Ćwiczenie 6 5–10 razy

Pozycja wyjściowa: stojąca, kończyny górne wzdłuż tułowia.
Ruch: unoszenie kończyn przodem w górę, nad głową – wdech nosem, opuszczenie kończyn w dół – wydech ustami.

 

 

 


joanna kulawska

Joanna Kulawska
fizjoterapeutka, absolwentka Wydziału Rehabilitacji na Politechnice Opolskiej, ukończone szkolenia: PNF podstawowy (ang. Proprioceptive
Neuromuscular Facilitation – proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu), Kinesiotaping, Kompleksowa Terapia Obrzękowa

 


czytaj więcej >>

Artykuł znajduje się w informatorze wydanym przez Stowarzyszenie Pomocy Chorym Onkologicznie Różowe Okulary w ramach kampanii Mimo choroby żyj normalnie.